آموزش مراحل کار چله کشی

آموزش انواع چله کشی

مراحل کار چله کشی

نخست دو رشته نخ ضخیم را دولا کرده یکی از این دو نوع نخ را که زهوار اول یا نخ مهار نامیده می شود در پایین دار به فاصله ۲۰ سانتی‌متری و موازی چوب زیر دار به دو چوب راست رو و چپ رو می بندند .سپس نخ دیگر را که زهوار دوم یا نخ هاف نامیده می‌شود موازی نخ اول و به فاصله ۲۰ سانتی‌متری از این نخ به دوچوبه راست رو و چپ رو وصل می‌کنند.

در چله کشی برای کنترل چله ها در بالا و پایین فرش به دو نفرچله کش نیاز است. یکی از آنان قسمت پایین و جلودار دیگری در بالا و قسمت چوب سردار و پشتدار را زیر نظر می گیرد .

در چله کشی، نخست گلوله نخ را در محل مورد نظر تقسیم بندی شده طرف راست ،روی چوب زیر دار محکم می بندند. سپس نفر اول که در پایین نشسته ،گلوله را از زیر نخ مهار و از روی نخ هاف عبور داده و آن را به نفر دوم که قسمت بالا را کنترل می کند گلوله را از روی چوب سردار به پشت دار برده و مستقیم پایین می‌آورد و گلوله را به نفر اول پس می‌دهد. این بار نفر اول گلوله را از زیر چوب زیر دار به روی چوب زیر دار هدایت کرده وپس از رد کردن از روی نخ مهار و زیر نخ هاف بار دیگر گلوله را به نفر دوم می‌دهد.

هر و چله کش با کشش مساوی یک بار از رو و یک بار از زیر برای هر یک از رشته نخ های زهوار تکرار می‌کنند. چله های لازم با توجه به رجشمار قالی در هر واحد تقسیم شده قرار گیرد. بهتر است برای روشن شدن تقسیم بندی و شمارش چله ها، نقش هایی که روی علامت های تقسیم بندی شده قرار می‌گیرند ،با مداد رنگی یا هر وسیله دیگر رنگ آمیزی شوند.

در پایان کار چله کشی ،انتهای نخ چله را در پایین و سمت چپ روی چوب زیر دار گره می‌زنند . نخ چله آخر همیشه باید روی زهوار اول وزیر زهوار دوم باشد، زیرا نخ چله اول زیر زهوار اول و روی زهوار دوم کشیده می‌شود.

پس از کنترل و اطمینان از درستی چله ه،دو خط کش چوبی به قطر تقریبا ۴ میلیمتر و طول کمی بیشتر از عرض قالی تهیه می‌کنند .یکی از خط کش ها را به جای نخی مهار قرار داده و به قدری پایین می‌آورند که روی چوب زیر دار قرار گیرد به این خط کش چوب مهار یا تسمه گفته می‌شود و جهت صاف و تراز بودن شروع کار بافت از آن استفاده می گردد و خط کش دوم جای نخ هاف قرار می‌گیرد.

یکی از نکات مهم دیگر این است که چله های روی چوب به مهار باید روی چوب هاف بر عکس روی چوب مهار قرار گیرند .در غیر این صورت چله کش در هنگام زیر و رو کردن گلوله دچار اشتباه میشود.

در خاتمه کار چله کشی ،یک قطعه نخ ضخیم از زیر چوب هاف رد کرده و در قسمت پایین روی چوب مهار می آورند و دو سر آن را به دو چوب عمودی راست رو برو می بندند .نخ اشاره شده فاصله بین دو چله زیر رو روی نخ مهار را از بین می‌برد و تارها به هم نزدیک می شوند و نیز قطر چوب مهار را خنثی می‌کند.این کار سبب می‌شود زدن زنجیره به صورت منظم صورت گیرد. و بعد از زنجیره به کمک قلاب تارهای زیر را جدا کرده و زیکراک را ایجاد می‌کنیم.

نکته: هاف(آف) های چوبی است که برای جدا کردن تارها زیر از رو به کار می‌رود .به هنگام چله کشی نخ چله یک در میان از زیر و روی حافظ عبور داده می‌شود. و می‌توان آن را کمی ضخیم تر از چوب مهار انتخاب کرد.