رنگ های گیاهی فرش

رنگ های گیاهی فرش

رنگ های گیاهی برای فرش

بعضی از گیاهان مواد دندانه ای را در بخش رنگدانه خود دارند که به آن گیاه تانن دار می گویند. به عنوان مثال در پوست بلوط، پوسته پسته کوهی، انار، گردو، گندل، مازو، هلیله زرد و سیاه، سماق و بذغنج و… تانن وجود دارد.

گیاهان تانن داربیشتر برای رنگهای تیره کاربرد دارند و رنگ‌های مات تولید می‌کنند با وجود بودن تانن در این گیاهان برای بهتر رنگ پذیری الیاف مقداری کمی دندانه به پاتیل اضافه می کنیم .

نکته: پاتیل دیگ بزرگ و دهان فراخ که ته آن کروی است.آن را« پاتیله» یا« پاتله» هم می گویند و در بیشتر نواحی از جمله آذربایجان و اراک به نام« تیان» معروف است. در رنگرزی الیاف ابریشم، پنبه، پشم و نخ و پارچه استفاده می شود.

دندانه های معدنی

این مواد اغلب املاح فلزات قابل ترکیب با آب هستند که برخی از آنان خود دارای رنگ اند مثل املاح مس، کروم کبالت  که رنگ آن ها باید در موقع استفاده مورد توجه قرار گیرد تا رنگ‌ مناسب حاصل گردد و برخی بدون رنگ اند مانند  املاح آلومینیوم،قلع، روی و نیکل.

مهم ترین ماده ای که در ایران جهت دندانه مصرف می گردد انواع زاج ها هستند به خصوص  زاج سفید که سولفات مضاعف پتاسیم و آلومینیوم می باشد. این ماده از خود رنگی ندارد و در هنگام رنگرزی تغییرایجاد نمی کند. زاج سفید را پس از استخراج از معدن  تصفیه  نموده و برای رنگ های روشن به مقدار کم(5%) و برای رنگ های تیره به مقدار بیشتر(25%) جهت دندانه کردن مورد استفاده قرار می گیرد.

دندانه کردن به سه روش انجام می گیرد:

1- دندانه قبل از رنگ که بهترین روش است که در رنگ های گیاهی و رومی استفاده می شود .

2-دندانه همراه رنگ که در رنگ های جوهری اکثر استفاده می شود.

3- دندانه بعد از رنگ که اکثر اوقات جهت تغییر رنگ خامه‌ های روشن به تیره استفاده می گردد.

ماده دیگری که در هنگام رنگرزی باید پاتیل اضافه کنید اسید است مانند:

سرکه یا اسید استیک، آب لیمو یا اسید سیتریک، قره قروت، دوغ ترش، آبغوره و…  که اسیدهای ضعیفی هستند و به مقدار یک تا سه درصد در رنگ های روشن تا تیره استفاده می گردد. برای رنگ های روشن معمولاً از آبغوره و برای رنگ های تیره معمولاً از سطح و یا جوهر لیمو استفاده می کنند.

درجات ثبات رنگ: مجموع درجات ثبات رنگ در مقابل نور، آب، حلال های آب و مالش باید بر روی برچسب ذکر شود( حداقل جمع آن نباید از ۲۷ کمتر باشد.)

درجات ثبات نور     5

درجه ثبات در مقابل لکه گذاری     4

تغییر رنگ     3

درجه ثبات رنگ در مقابل حلال‌های آلی لکه گذاری     4

تغییر رنگ     4

درجه  ثبات رنگ در مقابل مالش تغییر رنگ     4

لکه گذاری     3

مجموع     27

چنان چه فرش در مقابل دید مقاوم شده است باید روی چسب ذکر شود.

رنگ های گیاهی برای فرش|رنگ های گیاهی برای فرش|رنگ های گیاهی برای فرش|رنگ های گیاهی برای فرش