آموزش دارعمودی فندک دار

دارعمودی فندک دار

دار قالی ایستاده

در این نوع دار به جای آنکه تارها روی چوب سر دار کشیده شود روی استوانه چوبی یا فلزی که به موازات چوب سر دار و کمی پایین تر از آن قرار دارد و به فندک معروف است پیچیده می شود.

فاصله چوب سردار و فندک به وسیله دو عدد پیچ و مهره بلند به یک اندازه تنظیم می‌شود پس از آن که مقداری از قالی بافته شد با پیچاندن مهره طول پیچ را بلند می‌کنند و از این طریق فاصله بین فندک و چوب سردار بیشتر می‌شود و چله ها آزاد تر شده و پایین کشیده می شوند به این ترتیب قسمت بافته شده فرش به پشت دار منتقل می‌گردد بعد از عمل پایین کشی فرش بار دیگر طول پیچ را کوتاه کرده و فاصله بین فندک و چوب سر دار را کم می‌کنند.

دار عمودی فندک دار بیشتر در نواحی غربی ایران، از جمله همدان و نواحی اطراف این شهر و آذربایجان غربی استفاده می شود.

دار عمودی گردان

برای ساخت این نوع دار ابتدا روی چوب سر دار دو سوراخ عمود بر هم ایجاد میکنند چرخ دنده بر روی دار بر میله زیر دار وصل میگردد میله ها سبب استحکام و از بین بردن لرزش چله ها می شود.

تفاوت دار گردان با دار ثابت در آن است که در این نوع دار مقدار بافته شده قالی به پایین کشیده می‌شود و به جای نشستن بافنده ثابت است و نیازی به نردبان و جا به جا کردن جای بافنده نیست. برای بافتن قالی های بزرگ چوب یا میله‌های آهنی سردار وزیر دار به وسیله اهرم یا چرخ دنده دور خود می چرخانند تا مقدار بافته شده از خالی به پشت دار منتقل شود.

دار تبریزی

دار تبریزی مانند دار ثابت ازچهر نورد اصلی عمود بر هم ساخته می شود دو عمودی طرفین را راست رو و چپ رو و نورد های فوقانی و تحتانی را روی دار وزیر دار می نامند.

چوب سردار این نوع داره قالی بافی به وسیله دو پیچ بلند به چوب یا میله های عمودی متصل می گردد با کوتاه و بلند شدن طول پیچها، چله ها آزادتر و یا سفت می گردد. در این نوع دار نخ‌های چله سردار وزیر دار را دور می‌زند و با آزاد کردن چله ها، قالی بافته شده پایین کشیده می شود و به پشت دار می رود. با توجه به اینکه قالی و چله ها می چرخند، تقریباً قالی با دو برابر طول دار را می توانند روی آن ببافند.

رج شمار

تعداد گره هایی که در ۷ سانتی متری در مناطق ترکیه بافت و شش و نیم سانتی متری در مناطق فارسی بافت زده می‌شود رج شمار فرش می گویند.به طور کلی فرش ها از نظر رجشمار به سه گروه درشت بافت نیمه ریز بافت و ریز بافت تقسیم می‌شوند فرش هایی که رد شمار آنها کمتر از ۴۰ باشد درشت بافت فرش هایی که رد شمار آنها بین ۴۰ الی ۶۰ باشد نیمه ریزبافت و فرشهایی که رجشمار آنها بالاتر از ۶۰ باشد ریزبافت هستند.

علت تفاوت مقیاس ۷ سانتی متر و شیش و نیم سانتیمتر در دو منطقه مذکور به دلیل اختلاف طول ذرع است. در مناطق مختلف آذربایجان ذرع مساوی ۱۱۲ سانتی متر و در تهران و شهرهای اطراف و مناطق فارسی زبان ضرب برابر ۱۰۴ سانتیمتر در نظر گرفته شده و محاسبه می‌شود در کرمان ذرع معادل ۱۰۸ سانتیمتر می باشد.

واحد اندازه گیری رجشمار در فرش ترکی بافت گره است که آن را گره ذرعی می‌گویند و مساوی یک تقسیم بر ۱۶ ذرع است به عبارت دیگر هر ذرع مساوی ۱۶ گره ذرعی است برای پیدا کردن یک گره ذرعی ۱۲ سانتیمتر را که یک ذرعی است بر عدد ۱۶ تقسیم می کنند و حاصل آن عدد ۷ می‌شود حال اگر ۱۰۴ سانتیمتر را که واحد ذرع در مناطق فارسی بافت است بر عدد ۱۶ تقسیم کنیم عدد ۶ و نیم به دست می‌آید