آموزش محاسبه تراکم پرز فرش
تراکم فرش خوب
چگالی یا تراکم پرز
چگالی از وزن نخ های پرز بالای سطح فرش به دست می آید به عبارت دیگر وزن نخ های پرز در متر مربع در میلیمتر ارتفاع را چگالی میگویند. چگالی و یا به عبارتی میزان قطر پرز ها نقش مهم و تعیین کنندهای در دوام فرش دارد.
روش محاسبه چگالی به شرح زیر می باشد:
چگالی یا تراکم پرز برابر است با تعداد گره × دو حاصل به دست آمده را تقسیم بر تعداد گره× نمره نخ پرز خامه × هزار میکنیم. عددی که به دست میآید چگالی یا تراکم پرز می باشد.
در ادامه مبحث چگالی ذکر این نکته الزامی است که هرچه تراکم پرز قالی بیشتر باشد به همان نسبت دوام و استحکام فرش بیشتر خواهد بود و حد متوسط چگالی ۱۰۰ گرم در متر مربع میباشد و چگالی فرشهای ظریف بافت یا رجشمار ۶۵ × ۱۲۵،۶۵ گرم در متر مربع میباشد
محاسبه وزن یک متر مربع از فرش
برای محاسبه وزن یک متر مربع ابتدا مساحت فرش را محاسبه میکنیم بعد فرش را وزن می کنیم و وزن را بر مساحت تقسیم میکنیم تا وزن یک متر مربع فرش به دست آید.
به طور مثال اگر فرشی با ابعاد ۳×۴ متر داشته باشیم که بخواهیم وزن ۱ متر مربع از آن را به دست آوریم ابتدا فرش را وزن می کنیم. اگر به طور مثال ۳۶ کیلوگرم باشد ۳۶ کیلوگرم را بر عدد ۱۲ تقسیم میکنیم که نتیجه ۳ خواهد شد.
بدین معنی که وزن یک متر مربع از فرش ۳ کیلوگرم خواهد شد بنابراین فرمول آن به صورت زیر می باشد:
وزن کل فرش تقسیم بر مساحت کل فرش که عدد به دست آمده وزن یک متر مربع از فرش می باشد.
بسته بندی نخ یل کردن نسخههای رشته شده به واحدهای قابل مصرف را بسته بندی نخل میگویند و بر چندین نوع است:
کلاف، بقچه ،عدل خامه، عدل ابریشم
کلاف: فرشته الیافی که به دور خود پیچیده اند میگویند.
بقچه :به مجموعه چند کلاف بقچه گویند که وزن هر بسته از ۴ الی ۴/۵ کیلوگرم می باشد.
عدل خامه: به مجموعه ۱۶ بقچه ۴/۵ کیلویی به وزن ۷۲ کیلوگرم گویند.
عدا بریشم به مجموعه کلافهای ابریشم به وزن ۲۰ الی ۶۰ کیلوگرم عدل ابریشم گویند.
محاسبه مقدار مواد اولیه برای فرش
میزان مصرف مواد اولیه فرش بستگی به رج شمار و ابعاد و همچنین بافنده دارد بعضی از قالیبافان گرههای فرش را بلند گرفته و باعث کم آوردن پشم یا ابریشم می گردند .در هرگره حتی اگر چند میلی هم پرزها را بلند تر از حد معمول بزنیم با توجه به گرههای کل فرش مقدار زیادی از نخ های فرش دور ریز میشوند همان طور که قبلا توضیح دادیم بلندی پرز فرش به اندازه عرض سه گره می باشد که در فرشهای ریزبافت کوتاهتر و در فرش های درشت بافت که گرهها غذای بیشتری میگیرد اندازه پرز هم به اندازه سه گره بلندتر و مناسب با رجشمار فرش میگردد .
دررج شمارهای ۲۵ تا ۳۵ در هر متر مربع بین سه تا چهار کیلوگرم و با افزایش رج شمار میزان مواد مصرفی کمتر میشود به دلیل آنکه نقشها ظریف می باشند ولی در فرش با رجشمار پایین به دلیل ضخامت نخ ها مواد بیشتری مصرف می گردد در مورد میزان مصرف نخ چله و پود حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم نخ چله و یک تا یک و نیم کیلوگرم پود برای هر متر مربع مورد نیاز می باشد البته امروز در طرح های کامپیوتری میزان مصرف مواد فرش به طور دقیق محاسبه می گردد.