ارزش نخ و نقشه فرش

ارزش نخ و نقشه فرش

نقشه فرش ایرانی

مفهوم نقشه ارزش هر نقشه به نوع و نحوه رنگ آمیزی و پرکاری روی آن می باشد هرچه نقشه ازاصیل تر و زیباتر باشد و مرغوبیت فرش می افزاید .هر یک از شهرهای کشورمان از نقش هایی با طرح و رنگ خاص آن منطقه استفاده می‌کنند اگر بخواهیم هر فرشی که می‌بینیم تشخیص بدهیم در کدام شهر شهر بافته شده نیاز به تجربه زیادی داریم تمایز فرشهای کشورمان از همدیگر بستگی به طرح و رنگ و بافت آنها دارد.

مثال در فرش نایین بین ۱۳ تا ۱۵ رنگ می باشد و فقط از ابریشم سفید در آن استفاده می گردد ولی در اصفهان که در مجاورت نایین قرار دارد ابریشم های رنگی مورد استفاده زیادی دارد بیشترین هارمونی رنگ در فرشهای تبریز دیده می‌شود ولی تمام نقشه ها از چهار حالت پیروی می کنند.

انواع نقشه قالی به طور کلی نقشه قالی چهار نوع است:

نقشه کامل یا ۱/۱ نقشه ۱/۲ نقشه ۱/۴ نقشه واگیره ای نقشه ۱/۱ به نقشه ای می گویند که طراح مجبور است تمام نقشه را بر روی کاغذ بیاورد و هیچ یک از نقوش تکرار نشده و قرینه نمی باشد .برای به دست آوردن تعداد گره های لازم برای بافت نقشه های کامل تعداد خانه های داده شده ×۱۰ + شیرازه برای دو طرف.

نقشه ۱/۲ (قرینه) در این نقش قسمت چپ با نقشه قسمت راست قرینه می باشد ولی قسمت بالا و پایین نقش باهم قرینه نیست در این صورت طراح به کشیدن تمام نقش نیاز ندارد و فقط یک دوم نقش را طراحی می‌کند و محاسبه چله کشی آن به این ترتیب می باشد:

تعداد خانه های داده شده×۱۰×۲+۴-۱ نقشه ۱/۴( ربعی) این نقشه برای فرشی است که در آن نقشه نیمه راست و چپ عمودی و نیمه بالایی و پایین با هم از لحاظ طرح و نقش و رنگ آمیزی قرینه می باشد

می‌توان گفت یک نقشه در چهار قسمت فرش تکرار شده باشد محاسبه چله کشی آن به این ترتیب است:

تعداد خانه های داده شده×۱۰×۲+ شیرازه برای دو طرف نقشه وا گیره ای (تکراری) نقشه ای است که در آن یک طرح تکرار شده باشد .طراح ان را می کشد و در اختیار بافنده می‌گذارد و این طرح را در عرض و طول قالی تکرار کرده و می بافند. طرح ماهی از این گونه نقشه می باشد.

برای محاسبه تعداد تارهای مورد نیاز به این صورت عمل می‌کنیم : شیرازه+ حاشیه + تعداد گل‌ها در عرض قالی × تعداد خانه های یک‌ گل از نمونه طرحهای واگیره می‌توان بهتره میناخانی در ورامین اشاره کرد. نقوش قالی از لحاظ خطوط به کار رفته بر دو نوع است :

نقوش شکسته نقوش گردان نقوش شکسته نقوش شکسته ترکیبی از خطوط افقی، عمودی و مورب هستند که در شکل گیری آن اشکال هندسی و یا ترکیبی از آنها مشاهده می‌شود .به علت سادگی این نقوش ،بعضی به صورت ذهنی بافی آن را بر روی قالی پیاده می‌کنند. این نقوش بیشتر در مناطق عشایری و ترکمن متداول می باشد.